*کتاب کوچه: حرف آ: آب
آب را بر سر زنی، سر نشکند.
خاک را بر سر زنی، سر نشکند.
آب را با خاک اگر قاتی کنی، مالش دهی تا گل شود، قالب زنی خشتی شود، کوره نَهی آجر شود، بر سر زنی سر بشکند!
بحر طویل‌گونه‌یی است پرداخته‌ی عوام؛ تمثیلی بر اثبات این حقیقت که هرکاری را طریقی است و در هر امری تنها از راه درست آن باید رفت تا به مقصد رسید.
کتاب کوچه - احمد شاملو و آیدا سرکیسیان
کتاب کوچه: حرف آ
(3)10 آشیخ روباه
1) روباه، در افسانه‌های کودکان. || تصور روباه در جامه‌ی زهد از آن جهت حیله‌گری او را بیشتر تجسم می‌دهد که، جانور موذی از این رهگذر آسان‌تر می‌تواند به مرغ و ماکیان مردم دست یابد.
2) کنایه از هرکسی که به موذیگری و شیادی شناخته شده باشد.
کتاب کوچه: حرف آ
(3)8 برای بستن (جلوِ) دهن آمیرزا ...
نام کامل این آمیرزا یا آقامیرزا را استاد باستانی پاریزی (در آسیای هفت سنگ) «آقا میرزا بقای بیرجندی» ذکر کرده است. به هرحال، آمده است که این آمیرزا آخوندی بسیار سختگیر بوده در قلمرو مذهبی خود نفوذ کلام بسیار داشته و مسلمانان از خشم و غضبش نیک حساب می‌برده‌اند، که هر لغزش ناچیزی را به شدت کیفر می‌داده است.
معروف است که وقتی به گوش او رساندند که زنان در گرمابه‌های عمومی از بستن لُنگ طفره می‌روند
کتاب کوچه: حرف آ
آسید عباس هم با من کومک کرد!
بیتی است که مصرع دومش این است:
که طبعش در غزلبندی‌ست هموار!
مقطع غزلی است که ظاهراً دو نفر با هم آن غزل را گفته‌اند و از این‌رو اسم هر دو بایددر تخلص بیاید. – مثل را در جایی گویند که کاری ناچیز را چند نفر به انجام برند، و بدان نیز فخر آرند.
[ع. ا. دهخدا، امثال و حکم]
|| سیّد را در تداول سِد (بر وزن دِل) و سِید (بر وزن سِیل) تلفظ می‌کنند.
آ: مانند آق از مخفف‌های آقا است و هنگامی‌که پیش از اسم یا یکی از انواع صفت فعلی می‌نشیند جنبه‌ی احترام یا مزاح و یا تحقیر و توهین دارد: آمیرزا، آشیخ هادی، آمیز قلمدون.
آق: کوتاه شده‌ی آقا است، فقط هنگامی‌که به عنوان احترام پیش از اسم قرار گیرد: آق تقی، آق ماشالله، آق رضا.
احمد شاملو
